Wanneer je je herkent in afwijzingsgevoeligheid en getriggerd kunt worden door een situatie/ander én je hebt ook nog eens een prikkelzoekend HSP-brein.. Nou dan heb je wel de bingo kaart vol om snel te (willen) reageren! En de vraag is of dat nou altijd zo goed uit pakt? Leer weten wat er gebeurt.
Deze blog schrijf ik je vanuit mijn persoonlijke interesse. Ik maakte een link tussen iets wat ik las en hoe ik dingen heb ervaren in mijn eigen leven en in mijn werk als coach. En wellicht is het voor jou ook herkenbaar of heb je er iets aan? Ik deel het graag met je.
Ik ben een fervent liefhebber van vintage, kringlopen en van alles wat met tweedehands te maken heeft. Zo ook van boeken. Ideaal. Ook mini-biebs zijn écht zo leuk wanneer je een pareltje tegen komt; #kringloopgeluk noem ik dat. Zo haalde ik laatst een afgeschreven boek in de Bibliotheek dat mij intrigeerde: 'Verbaal Meesterschap' van Remco Claassen (het boek in de laatste druk bestel je eventueel hier).
In mijn enthousiasme begon ik er aan, en eens een keer - in tegenstelling tot mijn 'normale' behoefte om te beginnen bij datgene wat mij vanuit de inhoudsopgave het meest aanspreekt - gewoon bij de inleiding en zo verder in deel 1. En, ik kan je zeggen; als je je herkent in de 4 eigenschappen van het zijn van een prikkelzoekende (HSP'er), dan heb je vast iets aan mijn korte samenvatting van het eerste stuk van het boek.
De hoogsensitieve prikkelzoekende persoon (HSS) en haar eigenschappen
Even voor diegene die niet zo exact op de hoogte zijn, of geïnteresseerd zijn als het nieuwe informatie betreft. De - kortgezegd - 4 kenmerken die passen bij de HSS'er (de prikkelzoekende hoogsensitieveling):
fysieke kick en avontuur zijn belangrijk, of daar heb je behoefte aan
ontremming speelt vaak een rol (eigenlijk álles waar je verslavingsgevoelig voor zou kunnen zijn, van gamen tot cravings of drugs)
vernieuwing & verandering (variatie in locatie, activiteiten en/of gezelschap)
verveling/sleur (helaas kan die heel snel toeslaan)
Al met al zorgt het er samenvattend voor dat we vaak willen doen en gáán, om maar meer van die intense gevoelservaringen te beleven.
Wat voor veel HSS'ers vaak geldt is dat ze de juiste hoeveelheid kwalitatieve prikkels nodig hebben. En dus wanneer zij iets doen volgens het '1-2-3-4-5 principe' ze dan wel eens hun interesse kunnen verliezen en afhaken. Zodoende werkt het '4-2-5 fenomeen' (en de rest laten zitten) vaak veel beter. (En begin ik dus vaker ergens halverwege een boek, dan netjes aan het begin... ;-) )
Langetermijn
In dit geval begon ik dus netjes in deel 1 en daar werd het langetermijn belang uitgelegd van niet direct reageren. Nou ja, dat het soms écht beter is om je mond even te houden had ik al proefondervindelijk ondervonden. Hier in dit boek volgde de uitleg van wat er in het brein gebeurd. En dat vond ik interessant.
Het is in mijn leven namelijk best wel eens voorgekomen dat ik direct reageerde, met het idee 'ervan af te zijn' of er geen omkijken meer naar te hebben. Met sommige praktische dingen werkt dat best wel lekker. Als het over emoties (onder het genot van afwijzingsgevoeligheid) gaat, is dat niet altijd het meest handig. Vooral voor jezelf niet, het helpt vaak niets.
Het vergt 'wat' oefening, maar 'zijn met je onrust' is een van de beste adviezen die ik ooit heb gekregen (van Hanneke van der Voort, red.).
'Verbaal Meesterschap' van Remco Claassen
Het boek zegt het volgende:
We hebben allemaal een hyperbutler in ons, een dienstbode in ons natuurlijk mechanisme die bewust en onbewust continue bezig is ons in leven te houden. Grofweg heeft deze twee taken; het voorkomen van pijn en creëren van plezier. Kortgezegd; het zorgen voor comfort en in de praktijk komt het neer op het scannen naar: pijn of plezier?
Dit is een heel handig mechanisme als je je bedenkt dat wanneer je hand vuur aan raakt, dat je je hand in een soort reflex weg trekt. Ook als er een vrachtwagen recht op je af komt rijden is het fijn dat je niet blijft staan, met alle gevolgen van dien.
Deze dienstbode triggert op woorden, gezichten, geuren, omgevingen, situaties en specifieke momenten. Eigenlijk op alle trauma (en emotionele pijnen) die in je onbewuste cellulair opgeslagen liggen. En deze dienstbode is héél alert!
(De amygdala en thalamus hebben ervoor gezorgd dat deze emoties gepaard opgeslagen werden door de associaties van de zintuigen en de feitelijkheden van een gebeurtenis.)
Helaas reageren we op emoties en in sociale context op precies dezelfde manier. Dus ook als er iemand voor je staat met goede intenties, kan je brein al één blik verwarren of linken aan een vervelende gebeurtenis in het verleden en roep je in je verweer misschien iets lelijks tegen deze persoon. Met alle gevolgen voor jezelf, die ander of het gezamenlijk contact van dien. Er ontstaat misschien een kink in de kabel in de verbinding.
Op het moment dat je systeem je wil beschermen voor negativiteit, kun je er wel eens iets uitgooien wat later niet zo handig blijkt te zijn (geweest).
Een pauze inlassen
Je kunt gaan leren dit mechanisme in de hand te houden volgens de volgende stappen:
De amygdala staat onder invloed van adrenaline, endorfine, progesteron en oxytocine in opperste paraatheid en heeft de wil oplossingen te forceren. Het staat effectieve communicatie in de weg. Wanneer je kunt begrijpen dat dit netwerk aan het werk is, kun je steeds meer bewustzijn gaan creëren. Word je bewust van het automatisme wat loopt en de langetermijn gevolgen. Leer bewust-bekwaam te worden (volgens de stappen o.o-b.o.-b.b.-o.b.).
Vrijwillig kun je dan kiezen voor een kalme onderbreking. Het weigeren van het automatisme geeft ruimte voor een pas op de plaats. We 'kopen' tijd om te bepalen wat het beste is om te doen. Wij hebben als mens een thalamus en prefrontale cortex (kwab) die hier zijn werk kunnen gaan doen in het bewust maken van een andere keuze.
Hierna kunnen we - in de ontstane ruimte - ons creatieve voorstellingsvermogen aanspreken om nieuwe opties en mogelijkheden te bedenken.
Wanneer we dan een beroep doen op ons geweten kunnen we vanuit alle bedachte opties uit stap 3, de beste optie kiezen. Elke optie heeft een uniek effect op de situatie. Met inlevingsvermogen kunnen we een langetermijnbesef voorspellen en gewetensvol een optie kiezen. Kijk verder dan het effect in het huidige moment.
Oefening baart kunst is hierin het mantra, wat overigens voor het aanleren van alle nieuwe vaardigheden (omtrent afwijzingsgevoeligheid) geldt.
Wil jij weten waar jij (samen met je amygdala ;-) ) op getriggerd wordt? En dan vooral ook uitzoeken hoe je dit beperkt, of minder lastig voor jezelf maakt?
In een 1 op 1 traject kunnen we dit gaan uitzoeken en dan voor hoe het specifiek voor jou wél werkt. Mocht je interesse gewekt zijn, neem dan even contact met me op.
Responsibility
In het boek staat dat Responsibility eigenlijk letterlijk betekent: the ability to choose our responses. En je reactie uitstellen/een pauze inlassen, daar heb je ook responsibility voor te nemen. Gelukkig is voor een sensitief persoon verantwoordelijkheid heel vaak een groot goed.
Inspiratie voor een ander blog is de executieve vaardigheid respons-inhibitie. En dan in relatie tot het HSP/HSS-brein. Of het zou voer (mogen) zijn voor een onderzoek (wat mij betreft).